De twee zeldzame witte dwergen zenden bovendien zwaartekrachtsgolven uit. Astronomen hebben een bijzondere ontdekking gedaan. Aan de nachtelijke hemel troffen ze namelijk twee nauwe witte dwergsterren aan die in minder dan zeven minuten rond elkaar heen draaien. Het dubbelstersysteem heeft de naam ZTF J1539 + 5027 gekregen.

ZTF J1539 + 5027
Het opmerkelijke duo bevindt zich op bijna 8000 lichtjaar afstand van de aarde in het sterrenbeeld Ossenhoeder. Onderzoekers deden de ontdekking met behulp van de Zwicky Transient Facility (ZTF). Deze camera maakt onderdeel uit van het Palomar Observatory in Californië en speurt elke nacht de hemel af naar alles dat beweegt, knippert of in helderheid varieert. “Het paar viel echt op omdat het signaal zich zo vaak en op een voorspelbare manier herhaalt,” vertelt hoofdauteur van de studie Kevin Burdge.

Eigenschappen
De twee witte dwergsterren zijn beide ongeveer net zo groot als de aarde, waarbij de een net iets kleiner en helderder is dan de ander. Samen wegen ze net zoveel als onze zon. De twee objecten cirkelen heel dicht om elkaar heen, op ongeveer een vijfde van de afstand tussen de aarde en de maan. Anders gezegd, de ronddraaiende sterren zouden in feite in de planeet Saturnus passen. Hierdoor lukt het de sterren om een rondje rond elkaar in slechts zeven minuten te voltooien, waarbij ze snelheden bereiken van honderden kilometers per seconde.

Records
Het pas ontdekte duo is het op een na snelste paar rond elkaar draaiende witte dwergen dat tot op heden is gevonden. Bovendien is het paar ook nog eens het snelste eclipserende binaire systeem, wat betekent dat de ene witte dwerg herhaaldelijk vanuit ons gezichtspunt voor de ander kruist, waardoor de componenten elkaar beurtelings verduisteren. En deze eclipserende aard van de witte dwergen is een belangrijk gegeven. Het stelt astronomen namelijk in staat om meer over hun massa en baan te weten te komen. “We hebben veel dubbelsterren gezien waarbij de witte dwerg door zijn metgezel is ‘opgegeten’,” zegt Burdge. “Maar we zien zelden een systeem waarbij die versmelting nog plaats moet vinden.”

Zwaartekrachtsgolven
De vondst van ZTF J1539 + 5027 is een kosmisch juweeltje. Onderzoekers zijn er namelijk zeker van dat de dubbelster een van de weinige bekende bronnen is die zwaartekrachtsgolven – rimpelingen in ruimte en tijd – uitzendt. Op dit moment zijn de instrumenten nog niet sterk genoeg om deze waar te nemen. Het wachten is daarbij op de toekomstige Europese ruimtemissie LISA (Laser Interferometer Space Antenna), een zwaartekrachtgolvendetector die naar verwachting in 2034 gelanceerd gaat worden. LISA zal in staat zijn om golven uit de ruimte bij lagere frequenties te detecteren, waardoor het een zeer interessante missie belooft te worden.

Röntgenstralen
De onderzoekers hopen tegen die tijd ook antwoord te krijgen op een ander mysterie. Zo blijkt dat één van de witte dwergen een temperatuur heeft van zo’n 50.000 graden Celsius (negen keer heter dan onze zon). De ster is zo heet omdat hij materie onttrekt van zijn metgezel. Wat echter vreemd is, is dat hier normaal gesproken röntgenstralen bij komen kijken. Maar deze lijken in dit systeem spoorloos. “Het is vreemd dat we in dit systeem geen röntgenstralen zien,” zegt Burdge. “Een mogelijkheid is dat de gebieden waar de materie op valt groter zijn dan normaal, wat resulteert in emissies van ultraviolet licht en optisch licht in plaats van röntgenstralen.”

Er is echter tijd genoeg om het mysterie te ontrafelen. De dubbelster zal namelijk de komende honderdduizend jaar aan de nachtelijke hemel blijven knipperen. Met een telescoop van ten minste een meter groot kun jij ‘m trouwens ook aan de hemel aanschouwen.