Op 20 januari om 11 uur is in Ukkel met 1048,3 hectopascal (hPa) een nieuw absoluut record voor de luchtdruk gemeten (voor Ukkel). Dat meldt weerman Frank Deboosere op Twitter. Het vorig record van 1048,0 hPa dateert van 27 januari 1932. Deze records worden sinds 1901 bijgehouden, zegt weerman David Dehenauw op Twitter. Veel zal u daarvan niet merken, alleen kookt water nu pas bij 101 graden!
Die waarde voor de luchtdruk, herleid naar zeeniveau, kan de komende uren nog wat stijgen. "Meer dan een cijferrecord is het niet. We voelen er niets van of ondervinden er - in tegenstelling tot neerslag of temperatuur - geen bijzondere gevolgen van, buiten droog en rustig weer. Zeer hoge luchtdruk is eerder iets voor de winterperiode. Luchtdruk is een maat voor het gewicht van de luchtkolom boven ons. Hoe hoger je gaat, hoe lager de luchtdruk. De waarden worden herleid naar zeeniveau", licht Dehenauw toe.
Normaal is het bij hoge luchtdruk mooi weer, zei weervrouw Sabine Hagedoren in "De wereld vandaag" (zie audio onder), maar omdat we kampen met een hoge luchtvochtigheid geeft dat rustig maar mistig en bewolkt weer. In de hogergelegen Ardennen was het daarentegen wel zonnig, zo zei ze.
Waarom kookt water nu pas bij 101 graden?
De meeste mensen merken dus, zoals gezegd, niets van hoge luchtdruk. Tenzij men een pannetje water op het vuur zet. Water kookt bij een luchtdruk van 1.048 hPa namelijk pas bij 101 graden Celsius, aldus de Nederlandse site Weerplaza. Normaal is dit 100 graden. Hoe komt dat?
Luchtdruk en temperatuur zijn nauw met elkaar verweven. Bij onze temperatuurschaal, die van Celsius, is 100 graden het kookpunt van water bij 1013,25 hPa, zowat de gemiddelde luchtdruk op zeeniveau.
Het normale of atmosferische kookpunt noemen we de temperatuur waarbij de dampdruk van een vloeistof gelijk is aan de atmosferische druk. Door de warmte ontsnappen er atomen uit de vloeistof die een damplaagje boven het oppervlak vormen en die een druk uitoefenen, de dampdruk.
Zoals gezegd is dat bij water het geval bij 100 graden, maar dat geldt enkel bij een luchtdruk van 1013,25 hPa. Als de luchtdruk hoger is, zoals nu met 1048,3 hPa, is er meer warmte nodig om de dampdruk gelijk te krijgen aan de hogere atmosferische druk, en moet water verwarmd worden tot 101 graden Celsius.
Het omgekeerde gaat overigens ook op. Op grotere hoogten is de luchtdruk lager, omdat de kolom lucht die op de aarde drukt er minder hoog en dus minder zwaar is, en zo zal water op de Mount Everest met zijn hoogte van 8.848 meter en een luchtdruk van ongeveer 310 hPa al koken bij een temperatuur van 69 graden. Op een hoogte van zo'n 2.000 meter is dat zo'n 93,4 graden Celsius.
Bergbeklimmers die een eitje willen koken, moeten dat dan ook langer laten koken omdat het water minder warm is als het kookt.
Dit verband tussen luchtdruk en hoogte werd in de 19e eeuw gebruikt door ontdekkingsreizigers die de temperatuur maten waarop hun water begon te koken om een ruwe schatting te krijgen van de hoogte waarop ze zich bevonden.
bron: https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2020/01/20/nieuw-record-hoge-luchtdruk-in-ukkel-opgetekend/
