We maken ons op voor de grootste gedeeltelijke zonsverduistering sinds 1999. Vrijdag is deze verduistering door heel het land te zien, mits de wolken het zicht niet belemmeren. Wanneer moet je klaarstaan? Wordt het echt donker?
VERLOOP
In België zal de totale eclips van vrijdag 20 maart 2015 slechts gedeeltelijk zichtbaar zijn. Om 9u28 onze tijd zien we het eerste contact tussen de maan en de zon. De zon staat dan op een hoogte van 23° in het zuidoosten. Naarmate de zon hoger aan de hemel komt te staan in een meer zuidelijke richting, neemt ook de bedekkingsgraad stilaan toe. Om 10u35 zien we dan uiteindelijk de maximale verduistering waarbij vanuit Brussel gezien zo’n 83% van de zonnediameter bedekt zal zijn. Het is dan net alsof je een reusachtige smiley aan de hemel ziet staan. Op dat moment staat de zon al op een hoogte van 31°. Vervolgens verdwijnt de maan geleidelijk van voor de zon tot het laatste moment van contact omstreeks 11u46.
Uiteraard zal de invloed op de omgeving niet zo sterk zijn als bij een totale zonsverduistering, maar je zal wel een verschil merken met een gewone zonnige dag. Zo zal het schemerdonker worden (alsof je door een zonnebril kijkt) en zal je duidelijk merken dat er iets aan de hand is met de zon. Let wel op: als je het fenomeen wil waarnemen doe het dan op een veilige manier!
Afb: Schematisch verloop van de eclips. De exacte tijdstippen van de verduistering kunnen enkele minuten verschillen,
al naargelang van de plek in België waar je je bevindt.
TRAJECT
De strook waarin de totale zonsverduistering zichtbaar is, vangt aan in de Atlantische Oceaan ten zuiden van Groenland. Van daaruit trekt de schaduwkegel over het aardoppervlak tussen IJsland en het Verenigd Koninkrijk door richting de Faeröer eilanden. Afgezien van het zeer noordelijk gelegen Svalbard of Spitsbergen is dit het enige stukje land van waarop je de zonsverduistering als totaal kan bewonderen.
De Faeröer eilanden liggen net niet op het punt van de maximale verduistering, waardoor de totaliteit daar ook net iets minder lang duurt dan het maximum van 2m47s. Tijdens de totaliteit kan men verschijnselen zien op de zon die anders overstraald worden door het felle zonlicht, zoals protuberansen (zonne-uitbarstingen) en de corona (de hete zonne- atmosfeer).
Eens voorbij Spitsbergen is het laatste stukje land gepasseerd en eindigt de eclips in de Noordelijke IJszee ten noorden van Rusland.
(Links) Fig: Tussen de 2 (groene) lijnen zie je de eclips als totaal. De (gele) lijn daartussenin is de centrale lijn.
(Midden) Fig: Zichtbaarheid van de eclips in de wereld. De lijnen geven aan hoeveel % van de zonnediameter bedekt wordt. Klik op de kaart voor een uitvergroting. (NASA)
(Rechts) Animatie: Deze animatie toont het traject van de schaduwkegel van de Maan op 20 maart 2015. De gegeven tijdstippen zijn in UT. (NASA)