Op sociale media zijn opvallende foto's opgedoken van concentrische "graancirkels" van bomen in Japan. Die zijn het gevolg van een opvallend wetenschappelijk experiment uit 1973 om de optimale plantdichtheid te achterhalen, blijkt nu. Twee merkwaardige concentrische kringen als graancirkels, maar dan van bomen gemaakt: dat is vanuit de lucht te zien in de prefectuur Miyazaki op het eiland Kyushu in Japan. Op sociale media leiden beelden van Google Earth van de plek de jongste dagen tot consternatie: wie heeft de bomen in zo'n opvallende vorm aangeplant en waarom?
Allerlei complottheorieën over aliens ten spijt, blijken de cirkels het resultaat van een wetenschappelijk experiment uit 1973. Dat zegt specialist in bosbeheer Kris Verheyen van de UGent in "De wereld vandaag". "Men heeft de bomen in cirkels geplant om zo de effecten van dichtheid op de groei van bomen te kunnen testen", zegt hij. "De cirkels zijn een statistisch ontwerp dat de Britse statisticus John Nelder in 1962 heeft voorgesteld. Dat deed hij eigenlijk voor groenten, maar in de praktijk is het vooral op bomen toegepast waarbij men bomen als op de spaken van een wiel plant. Bomen in het midden staan dicht bijeen, bomen verder weg staan meer uiteen."
Optimum
Zo'n zogenoemd Nelder wheel heeft wel degelijk een nut. "Met het ontwerp zoeken wetenschappers een optimum om bomen te planten. Je kan ze verder uiteen zetten. Hierdoor groeien ze sneller, maar er passen minder bomen op 1 hectare. Als ze te ver uiteen staan, krijgen ze dikkere zijtakken en daalt de kwaliteit van het hout." De UGent heeft het principe van het Nelder wheel recent ook toegepast. "2 jaar geleden is het klimaatbos van de UGent aangeplant. Daarbij zijn 22 Nelder wheels ingericht. Over 10 tot 15 jaar zullen die eveneens op Google Earth zichtbaar zijn." "Wij hebben verschillende soorten bomen bijeen geplant. We willen onderzoeken of een mengeling van bomen resistenter is tegen klimaatverandering dan monoculturen. Bomen interageren met elkaar en wij willen weten bij welke dichtheid die interactie het sterkste is."
